Na de stroom aan zeldzaamheden die ik de afgelopen dagen mocht zien omdat de dingen gewoon lekker bij elkaar kwamen was mijn verwachting dat het een tijdje op zou zijn. Een gezonde dosis geluk heeft deze hobby nodig en geluk, voor zover het bestaat, is in ieder geval spreekwoordelijk eindig. En met Balkanbergfluiter (Phylloscopus orientalis), Schreeuwarend (Clanga pomarina) én Alpengierzwaluw (Tachymarptis melba) in een tijdbestek van een paar dagen voelde ik mij zéér verwend!

Soms vraag ik mij wel eens af wanneer "het weer eens mee gaat zitten". Bij familie, vrienden, mezelf. Luxeprobleem. Die vraag heeft nog nooit betrekking gehad op mijn hobby's. Ook nu niet. Maar wat zat het mee afgelopen weekend! 

04.00 uur. De wekker gaat niet. Dat hoeft ook niet. Ik ben al een tijdje wakker, bedenkend hoe de dag zal gaan. Ik heb de wekker om 03.59 al uit gezet in de hoop het thuisfront zo min mogelijk te storen. Om 7.30 de boot naar Texel. Dat is het idee. Waarom? In goed overleg samen met Jan een poging wagen om de Balkanbergfluiter (Phylloscopus orientalis) die daar in een tuin zit te zien, te horen of -bij voorkeur- allebei.

Op het vogelfront is het stil eind augustus, begin september. Niet dat er niets te zien is. De kolonie Huismussen (Passer domesticus) in onze tuin groeit gestaag. Het dagelijkse aantal gelijktijdig aanwezige bezoekers is toegenomen van twee naar acht. Het bijna continue, toch gezellig getjilp uit de beukenhaag leukt de thuiswerkdagen behoorlijk op. Ook qua nachtvlinders nemen de aantallen hand over hand toe in september. Al zal het moeilijk worden om de Peultjesmot (Etiella zinckenella) van verleden jaar ooit nog te evenaren in een doorsnee woonwijk, de ochtenden worden er niet minder spannend van.

De zomerperiode is traditioneel wat stiller als het om vogels gaat, al betekent dat niet, dat er niets te zien is. De vogels zijn er gewoon, alleen wat minder nadrukkelijk aanwezig. Druk met broeden, jongen voeren, ruien, opvetten. Vaak tegelijkertijd. Zelf vind ik het een mooie tijd om het uiterlijk van net uitgevlogen jonge vogels te leren kennen. Desalniettemin verleg ook ik, net als velen, de aandacht wat naar beneden: vlinders, libellen, nachtvlinders, planten. Afijn, buiten kom ik nog wel.

Er zijn van die soorten die tot de verbeelding spreken. Franjegentiaan (Gentianopsis ciliata) bijvoorbeeld. Je zoekt je een ongeluk -in het geheel niet onprettig want je zoekt in mooie, unieke gebieden- wat in geval van Franjegentiaan niet alleen te maken heeft met de toch extreme zeldzaamheid, maar zeker ook met het weer. Het aantal planten varieert per jaar afhankelijk van de hoeveelheid neerslag in het voorjaar. Na een droog voorjaar blijven de aantallen laag en als je dan al weinig planten hebt, kan het aantal zomaar nul zijn. Beetje als Stofzaad (Monotropa hypopitys). Ik vond het, hoewel het om een bekende groeiplaats ging, maar één keer in Finland, al vonden we (mijn vrouw om precies te zijn. Ik was eraan voorbij gelopen) werkelijk per ongeluk deze zomer een nieuwe groeiplaats in Nederland.

Dit stukje had ook "De helaasheid der dingen", "Ondanks de ondergang" of "Lijdenslust" kunnen heten, maar alle drie zijn al vergeven aan bijzonder lezenswaardige boeken met wezenlijk andere thematiek. Het had kunnen beginnen met de slotzin van de samenvatting uit "Lijdenslust": "Wie bereid is het leed in de wereld te vergeten ten gunste van zijn of haar persoonlijke welbevinden, heeft niet begrepen dat alleen ons lijden iets beters kan voortbrengen dan de wereld waarin wij nu leven". Het wordt of is wellicht wat zwaar op de hand (dat wil zeggen: lastig zijn door veel of onbelangrijk gepraat; in 't algemeen vervelend, vermoeiend zijn; als adjectief ook: zwaarwichtig) dit stukje. U zijt gewaarschuwd.

Vanaf globaal eind mei begint er wat schot in de zaak te komen wat betreft de zomer. Voorzichtig nemen de aantallen libellen en juffers toe merk ik tijdens veldwerk. Ook het ongeduld neemt weer toe. Na een muggenrijke monitoringsronde in een Brabants Elzenbroekbos besluit ik om op de terugweg te stoppen bij één van de vele Brabantse vennen om te zien of Plasrombout (Gomphus pulchellus) al tot de mogelijkheden behoort. Dat is een mooi iets van Brabant: voor libellen hoef je, behoudens enkele specialisten, de provincie niet echt uit. Het ven, nu natuurgebied, deed in alles denken aan hoe het vroeger geweest moet zijn nadat de vennen waren uitgeveend. Op deze warme dag werd naar hartenlust gezwommen en gesparteld in het ven, compleet met honden. Na mijn ervaring van enkele weken geleden bij een ander ven dat ik gewoon eens wilde leren kennen (waar ik de beheerder -mij gelukkigerwijs bekend- tegenkwam nogal ver van de opengestelde paden) bleef ik toch maar netjes op de paden. Na een halve ronde om het ven was de soortenlijst wat betreft libellen lang, maar zonder Plasrombout. Dat moest wachten tot de terugweg, toen een prachtig mannetje op een vermolmd berkenstammetje kwam rusten.

Lijstjes, je kunt er niet genoeg hebben. Net als vele anderen houd ik een zogenoemde tuinlijst bij. Daarop, in mijn geval, alle soorten gezien of gehoord vanuit de tuin. In Oss kwam ik tot 33, in Finland tot 69, in centrum Dordrecht tot 20 en sinds 2018 in Breda tot 60. In zekere zin is het aantal tuinsoorten een aardige graadmeter voor de omgeving waarin je woont, zo lijkt het kijkend naar mijn lijstjes en spiegelend aan mijn beeld van het woongenot, al heb ik het nooit onderzocht.

Hoewel het voorjaar geen vaart wilde maken was er dan toch opeens die ene mooie dag eind mei. Eind mei...18 mei om precies te zijn. Ik zat met een collega te filosoferen over het wel en wee van enkele Dassen (Meles meles) die het goed toeven vinden op een industriële inrichting toen de mobiele treiteraar ineens levensgroot "Huisgierzwaluw" (Apus affinis) in beeld liet zien. Daar was ie, de mentale kramp. Acuut en hevig. "Die blijft toch niet hangen?". "Westkapelle, hoe ver rijden is dat?". "Heeft de Das mij nú écht nodig?" Ik concentreer mij weer dapper op het gesprek. Paar minuten later: Huisgierzwaluw ter plaatse. Oké, die blijft (even) hangen! De kramp wint. "Hoe laat moet ik het vannacht maken, als ik nú vertrek? Laat!! Prima!". "Wat zijn mijn kansen? Niet nul".

Waar de voorjaarsflora in 2021 enthousiast begon, laat het voorjaar eigenlijk nog steeds op zich wachten. Dat is geen klagen. Ik ben groot fan van het Scandinavisch adagium "Slecht weer bestaat niet, slechte kleding wel". En in dat laatste geval is het je eigen schuld. Natuurlijk is het aangenamer op een trektelpost bij een lekker voorjaarszonnetje, heeft het weinig zin om bij 10 graden en regen te zoeken naar vlinders of libellen en is vogels kijken in de mist of bij harde wind een uitdaging. Maar een fijne dag maak je altijd zelf. Zo maakt mist de wereld zachter, stiller en mooier. Net als sneeuw. Zorgt regen voor verzadigde kleuren en typische geuren.

Hoewel de Dag van de Arbeid in Nederland anno 2021 wellicht alleen nog door de Partij van de Arbeid, een enkele vrome Katholiek maar zeker door de Caribische Nederlanders wordt gevierd was het zaterdag 01 mei waardoor er ruimte was om die dag iets te ondernemen. Idee was om naar de pier van IJmuiden te gaan voor de al langer aanwezige Ross' meeuw(en (Rhodostethia rosea) naar blijkt) en daarna eventueel nog door te rijden naar een bosgebied waar Jan goede plekken voor spechten kent.

We verkeren in de gelukkig omstandigheid dat we familieconnecties met Texel hebben. We komen er vaak en mogen er ook graag komen. Het is altijd anders, zeker de accenten. En omdat buiten altijd open is, om een terreinbeherende organisatie te parafraseren, is het in Corona-tijd buiten de vakantieperiodes een ideale bestemming. Ook omdat het nauwelijks planning vraagt: de boot gaat ieder (half)uur, niet te duur, auto makkelijk mee... .

Na een bijzonder rustgevend, zonnig, koud weekend op Texel met verrassend leuke waarnemingen doe ik 's avonds zoals wel vaker een rondje waarnemingen op internet -ieder zijn afwijking- als mijn oog plots valt op een waarneming van een Dwerguil (Glaucidium passerinum). Oké... .

Vorig jaar (2020) werd Hyacintorchis (Himantoglossum robertianum) nieuw ontdekt voor Nederland. Zes exemplaren in totaal.

Vanaf ongeveer eind februari hangt een Steenarend (Aquila chrysaetos) rond in het Gelders-Duitse grensgebied. Voor het eerst waargenomen boven Eibergen, enkele dagen later boven Duiven dan boven Renkum. Steeds met tussenpozen van een paar dagen. Dat zijn de typische waarnemingen van Steenarend in Nederland -overvliegend- en daarmee dus moeilijk voor de Nederlandse lijst.