Het was een zaterdag zonder dwingende plannen. Ik had net geopperd om aan te gaan kleden en een kerstboom te gaan kopen. Daar zijn we nooit heel vroeg mee. De kleine man had er zin in. En toen stond het er opeens 'Maskergors, ter plaatste, Texel'. Paniek!!
Daar moet wat achtergrond bij. Maskergros (Emberiza spodocephala) is een ultrazeldzame soort in Europa. Van nature komt de soort voor in het vanuit onze kaartprojectie gezien extreme oosten van de wereld: Siberië, China, Mongolië, Korea.
Tot dit jaar waren er vier gevallen in Nederland (1986, 1993, 2007 en 2011). Allemaal vangsten op ringstations, die daarna nooit meer vindbaar waren. Nog nooit een vogel in het veld dus. Maar eind 2025 leek sprake van een heuse influx, met in totaal 21 (!) waarnemingen in Europa. Daaronder vier ringvangsten in Nederland. In één jaar hetzelfde aantal als in de hele periode daarvoor dus. Maar ook nu géén twitchbare vogel. Géén vogel in het veld. Het dichtstbij kwamen enkele trektellers die in november een langsvliegend exemplaar wisten op te pikken én vast te leggen.
Dit jaar was dus hét jaar om een Maskergors aan de lijst toe te kunnen voegen. Een gors die nog voor iedereen, behalve de paar gelukkige trektellers, nieuw zou zijn. Maar een Maskergors vinden is geen sinecure. Buiten de broedtijd een verborgen levenswijze en een uiterlijk dat in ieder geval oppervlakkig nauwelijks afwijkt van Rietgors (E. schoeniclus). Ik had er niet veel tijd voor, maar het lukte mij ook niet.
Snel rekenen liet zien dat ik ruim voor donker op Texel kon zijn. Dat moest ook gebeuren, want tot nu toe leek geen enkele Maskergors een lang verblijf een goed idee te vinden. Nu of nooit dus. Het thuisfront ging niet mee, maar smeerde boterhammen terwijl ik aankleedde en de spullen bij elkaar graaide. Onderweg een collega gebeld. Die bleek uiteindelijk zijn zieke vrouw en energieke peuter van de bank te hebben geplukt voor een avontuur op Texel.
We hadden de boot van 13.30. Mooi op tijd. Alleen: de vogel bleek na de laatste melding van circa 11.00 niet meer gezien. Ah, tijd zat. Ogen zat. Komt goed.
Twitchers bij de Maskergros (13-12-2025)
Maar het kwam niet goed. Tot de zon al ruim onder was, stonden we te wachten. Te turen in de tuin. Te luisteren. Eindeloos meesjes, mussen en aanverwanten te bekijken. Géén Maskergors. Teleurgesteld weer naar huis. Het thuisfront stelde nog voor om te blijven slapen. Hij kon toch niet weg zijn? Zo kan het gaan. Het hoort erbij. Jammer dat het met de Maskergors moest gebeuren.
Zondagochtend. Weer zouden we een kerstboom gaan halen. We gingen net op weg toen de Maskergors op Texel tóch terug werd gevonden. Op precies dezelfde plek! Wat te doen? Met de ervaring van zaterdag in het achterhoofd besloot ik het er niet wéér op te wagen. Toen was de gors tenslotte ook alleen in de ochtend gezien en in de ochtend kon ik er niet zijn. Blijven slapen was terugkijkend niet eens zo'n gek idee van het thuisfront geweest. Maar ja, thuis slapen is toch echt fijner.
De hele dag bleef de vogel af en aan prachtig te zien. Masochistisch volgde ik de berichten op de voet. Een twitchbare Maskergors en ik had verkeerd gegokt. Bovendien werd de vogel nu het meest gezien in wat wilgenruigte, waar we zaterdag consequent met onze rug naartoe hadden gestaan. Dat was zo ingewikkeld, dat ik tegen beter weten in besloot om te bekijken of ik maandag niet alsnog kon proberen. Tweede kans. Maar dan met eerste licht aanwezig. Door werkoverleg te laten schieten en te bedenken dat een Teams-overleg overal kan waar internet is, ging het passen. Klinkt makkelijker dan het is, als je een gezonde dosis plichtsbesef meegekregen hebt, overigens.
Maar ik stond er, voor de boot van 8.30. Veel dezelfde gezichten als afgelopen zaterdag. Blijkbaar was mijn gedachtengang dit weekend breder gedeeld. Een kwartier voor de boot aan zou komen hadden mensen die op het eiland waren de vogel heel kort gezien. Piepje in de rug. Deze gingen we intikken. Kon niet missen. Er was over nagedacht.
Het werd 09.00. Het werd 10 uur. Het werd 11 uur. Géén Maskergors. Niet in de tuin. Niet in de wilgenruigte. Nergens. Wel een mooi laag langs vliegende Houtsnip (Scolopax rusticola). Ik appte het thuisfront dat het akelig op zaterdag begon te lijken, deze maandag.
En toen, net voor twaalven: consternatie. De vogel werd gezien! Opvliegend van een naastgelegen akker met voer voor wintervogels waarin, zo wisten we inmiddels, tal van vogels onzichtbaar aanwezig waren. Ik stond aan de verkeerde kant. De verkeerde kant van de drukke Pontweg ook. Ik was te laat. De vogel was alweer in een heg verdwenen. Slik... .
Niet veel later werd hij weer gezien. In de tuin. Ik stond minder verkeerd, maar het leek wel alsof ik bij een concert was. In alles deed het tafereel denken aan een moshpit. Ik miste de vogel, ondanks mijn lengte, in het gedrang. Ik kwam simpelweg niet op een plek vanwaar ik zicht had. Dat gedrang werd overigens veroorzaakt door het gegeven dat een kleine honderd mensen die net als ik al uren hadden staan wachten door een gat van maximaal drie meter een tuin probeerden in te kijken. Onvermijdelijk dus, De bewoner moest er hard om lachten, zag ik. Het had ook iets vermakelijks. Maar ik had de vogel dus nog steeds niet gezien!
Toen de vogel nóg een keer werd gezien in de tuin, was ik voorbereid. Vroeger stond ik daar ieder weekend wel tussen, zo'n moshpit. Heerlijk. Tegenwoordig wat minder vaak, maar als ik de kans krijg is het nog steeds heel erg tof. Niet dat het met duwen en trekken ging, maar ik stond beter en was beter voorbereid op het gedrang.
En daar zat hij! Helemaal vrij. In iets dat op een vlier leek. Vol in beeld! Lang genoeg om de belangrijkste kenmerken te zien én een foto te maken. Lang genoeg om het helemaal binnen te laten komen. De meeste foto's mislukten overigens. Bewogen. Hoe kan het ook anders. Toen de vogel weer in de heg verdween, stapte ik eruit en maakte plaats voor anderen. Dit is wat twitchen zo mooi maakt, denk ik. Die achtbaan aan emoties die erbij kan horen. De irrationaliteit.
Had ik het beter kunnen wensen? Nee, ik denk het niet. Een twitchbare Maskergors getwitched. Wéér een droomsoort aan de lijst toegevoegd in 2025. Droomsoort nummer drie alweer! In januari schreef ik dat toen de klapper voor het jaar al wel binnen zou zijn. Nu twijfel ik. Brileider (Somateria fischeri), Pacifische parelduiker (Gavia pacifica), Maskergros. Hoe kies je daartussen?
Maskergors (Emberiza spodocephala), 15 december 2025, Texel
Maak jouw eigen website met JouwWeb