Bevrijding

Gepubliceerd op 6 mei 2022 om 16:52

Baby's hebben als bijkomstigheid dat je veel langer en veel vaker wakker bent dan andere mensen. Veel op andere tijden ook. Of de mensen die een half uur voordat Bevrijdingsdag begon een niet herkende Amerikaanse goudplevier (Pluvialis dominica) uit de krochten van het internet peuterden ook een baby thuis hebben weet ik niet, maar ik was in ieder geval meteen op de hoogte. Zo was ik ook meteen op de hoogte toen bleek dat de Amerikaanse goudplevier de nacht ter plaatse doorgebracht had, waardoor ik ruim voordat de werkdag moest beginnen al richting Everdingen kon vertrekken. Overigens over een ook in noordelijk richting geheel filevrije A27. Kom daar maar eens om op een normale donderdagochtend (of om het even welke dag, eigenlijk).

Amerikaanse goudplevier (Pluvialis dominica), Everdingen, 05 mei 2022 (Video-still)

Met Amerikaanse goudplevier heb ik een op het vlak van persoonlijke ontwikkeling leerzame haat-liefde verhouding. In 2016 zag ik er een op Texel, maar die dag als enige - zonder dat ik er een bewijsplaatje van kon maken - én een dag later dan de meeste mensen. Dat ik geen bewijsplaatje kon maken, kwam dan weer door een dame met een lange blauwe jurk en een vrolijke zwarte hond die los liep maar niet onder appèl stond. In zijn vrolijkheid joeg de hond de groep op voordat ik mijn spullen paraat had. De dingen die je onthoudt... . Die dag markeert de eerste en enige keer sinds de zeker middelbare school dat iemand mij weinig omfloerst "leugenaar" noemde. En dat terwijl we elkaar niet eens kenden (kennen) en ondanks de eerlijke woordelijke beschrijving die ik destijds gaf. Als het nu nog op argumenten of omissies of fouten in de beschrijving gegaan was... .

Ik heb het er toen maar bij gelaten - "♫Let it go...let it go...♫" - maar het zal niet verbazen dat het niet tot een plusje voor het telspel heeft geleid. . Maar die Texelse naam vergeet ik nóóit meer. 

De Amerikaanse goudplevier van 2019 in het Utrechtse dipte ik simpelweg, wat ook gold voor de vogel op ik dacht Goeree datzelfde jaar. De vogel(s) die in 2017, 2018 en 2020 Nederland aandeden waren steeds te kort aanwezig om überhaupt een poging te kunnen ondernemen, wat ook gold voor de vogel van 2021. Kortom: het was nog steeds een van mijn "schaamsoorten".

Schaamsoort? Ja, die term leerde ik ook pas toen ik in 2015 terugkwam naar Nederland. Een schaamsoort is een soort die meeste andere mensen die meedoen aan het telspel wèl hebben gezien, maar jij nog niet. De inverse bestaat natuurlijk ook: "Blokkers". Van beide categorieën staan er netjes twintig naast ieders ranking.

Amerikaanse goudplevier (Pluvialis dominica), Everdingen, 05 mei 2022

Bevrijdingsdag bracht dus de kans om Amerikaanse goudplevier officieel op de Nederlandse lijst te krijgen en al doende een "schaamsoort" weg te werken. Qua timing leek het allemaal mee te zitten, in ieder geval. Ik was toch wakker.

Dus na mijn BMP-ronde in de auto richting de Everdingse uiterwaarden, waar het echt heerlijk aankomen was. Begroet door een ochtendkoor van zingende Blauwborsten (Luscinia svecica), Rietzangers (Acrocephalus schoenobaenus), Rietgorzen (Emberiza schoeniclus), Kleine karekieten (A. scirpaceus) en Cetti's zangers (Cettia cetti), verhalende Visdieven (Sterna hirundo), mijn eerste Koekoek van het jaar (Cuculus canorus) en nog veel meer. Behoorlijk uitbundiger dan mijn eigen plot ook. Héérlijk. Er gaat weinig boven vroege voorjaarsochtenden, eigenlijk. Alleen al daarmee had ik tevreden kunnen zijn als ik heel eerlijk ben.

Daarbij was de Amerikaanse goudplevier direct in beeld. Mooi in beeld ook. Zo mooi in beeld zelfs, dat het mogelijk was om de voor mij toch subtiele kenmerken te zien die hem onderscheiden van de sterk lijkende Aziatische goudplevier (Pluvialis fulva). Het is een mooie, in alle opzichten lange en slanke vogel. Beetje mijn postuur een jaartje of twintig geleden. Veel slanker en eleganter in vergelijking met Goudplevier (Pluvialis apricaria), wat overigens ook fantastische vogels zijn. Driftige, twijfelloze, maar toch lichtvoetige bewegingen, niettemin nogal snel onder de indruk van andere vogels.

Geheel onnodig, maar toch gedwongen door de ervaring op Texel, stak ik extra moeite in het maken van bewijspixels. Ik zal niet zeggen dat de kenmerken daar makkelijk op te zien zijn, maar wat daar wel goed op te zien is, is een verkleuring van de veren rond de snavel. Die zijn rood, bleek ik in het veld. Dat is opvallend, want niet standaard. De Amerikaanse goudplevier die een paar dagen eerder in België werd gezien, had dat ook. Als Jan met de pet lijkt mij de kans dan ook een behoorlijk eind groter dan nul dat het om dezelfde vogel gaat. Voegt wel iets toe, vind ik, weten hoe zo'n dwaalgast zich door de Lage Landen beweegt.

Na een ruim half uur moest ik het voor gezien houden. Ik had langer gekund, maar in 2022 is Bevrijdingsdag gewoon een werkdag. Wat betreft mijn persoonlijke "schaamsoorten" blijft nu alleen nog Citroenkwikstaart (Motacilla citreola) over. Ook die dipte ik al een paar keer, maar wie weet...er kwamen er alweer drie voorbij dit jaar, waarvan er géén bleef treuzelen.

Goudplevier (Pluvialis apricaria). Eenzaam, waakzaam in zijn broedgebied. Skaftafell, IJsland. 2014.