Pia

Ei ole olemassa huonoa säätä, on vain huonot vaatteet. Foto: J. Tuithof.

Buidelmees (Remiz pendulinus) is een van de soorten die standaard wordt verborgen. Is dat omdat de soort, zónder aanwijsbare reden, na een piek in de jaren negentig (250 paar) sterk in aantal afgenomen is tot de huidige 15-30 broedparen? Omdat er jaarlijks maar 5 - 10 vogels in Nederland overwinteren? Omdat de soort uitermate fotogeniek is? Angst voor stroperij? Joost mag het weten.

Op Facebook én Instagram verschenen steeds meer foto's van ongetwijfeld dezelfde eerste kalenderjaar Buidelmees. In eerste aanleg met locatieaanduiding Noord-Brabant. Mijn provincie. Ik ben dan altijd nieuwsgierig of dat in een van onze gebieden is. Zoals verwacht bracht waarneming.nl alleen de bevestiging van de provincie en Joost wist het ook niet.

Toch nieuwsgierig, want een jonge vogel zag ik nog nooit! Tegen de tijd dat storm Pia Nederland aandeed, had het digitale universum genoeg stukjes informatie prijs gegeven om de puzzel te kunnen leggen. Tot de exacte locatie aan toe. Het bleek zo ongeveer in de tuin van Joost!

Ondanks code geel had ik tijdens Pia een overleg in de buurt van de Buidelmees, waardoor de lunchpauze benut kon worden om een poging te wagen de vogel te gaan zien. Hoewel verborgen werd de vogel dagelijks goed bezocht en bleek erg fotogeniek, aldus de talloze foto's op internet. De verwachting was hoog gespannen.

De kudde goedkope natuurbeheerders had het gebiedje, mede als gevolg van de uiterst natte herfst, volledig aan gort getrapt. Gelukkig had ik geen vervolgafspraken meer die dag, al is het niet ongehoord om als ecohydroloog getekend door het veld ergens te verschijnen.

We zochten alleen. De wind geselde. De regen striemde. De pantalon was de verkeerde keuze. Het was niettemin best aardig vogels kijken, vooral door de talloze IJsvogels (Alcedo atthis) en de kans op Bever (Castor fiber). Van Bever zagen we sporen. De Buidelmees vonden we niet voordat het uithoudingsvermogen op was. 

Buidelmees (Remiz pendulinus), 23 december 2023 (eerste kalenderjaar) en 12 januari 2018 (adult)

De dag na Pia een nieuwe foto. Het uithoudingsvermogen was blijkbaar te vroeg op geweest. Inmiddels had de overlevering geleerd dat de vogel soms uren "kwijt" was om plotseling weer te verschijnen. Dat vind ik mooi. Dan weten we gewoon niet hoe de vogel het terrein gebruikt en waar hij of zij graag is. Gezien de staat van het terrein snap ik wel dat er niet uitgebreid gezocht wordt, al doen "echte" fotografen dat vaak ook niet. Het betekende ook dat een tweede poging niet bij voorbaat kansloos was. Ook bij Joost kriebelde het nog steeds. Kortom: de dag voor kerst - in ons gezin begint dat kerstavond - poging twee. Beter voorbereid door de modder. Bij aankomst stond een klein legertje fotografen allemaal door de lens dezelfde kant op te kijken. Dat kon maar één ding betekenen... .

Aangekomen bij de groep verloor een van de "sigaren" van Grote lisdodde (Typha latifolia) spontaan erg veel pluis. De vogel was direct in beeld. En hoe. Op maximaal enkele meters rustig foeragerend was de vogel fantastisch te bekijken. Ondanks het gebrek aan het kenmerkende adulte masker, was meteen duidelijk dat het om een Buidelmees ging. Niet te missen eigenlijk. Niet alleen zag ik voor het eerst een eerste kalenderjaar Buidelmees, maar viel het ook voor het eerst op hoe groot verhoudingsgewijs de voeten van de vogeltjes zijn! Twintig minuten liet de vogel zich bekijken voordat hij opvloog en met enkele tussenstops in de noordelijke rietkraag verdween om niet meer terug te komen. Maar, de "sigaren" en ook het Riet (Phragmites australis) zijn nog lang niet op, dus de vogel zal nog wel even blijven.

De vogel zat zó rustig dichtbij dat zelfs ik er aardige foto's van kon maken. Net als in 2018. Ook toen lieten ze iedereen links liggen en deden hun eigen ding op hun eigen tempo.

Een fotograaf die vanwege de enorme lens - mét converter - op zijn toestel eigenlijk alleen kopportretjes kon maken, liet mooi zien dat de vogel insectenlarven verorberde, iets dat ik niet had kunnen zien. Dat gaat veel te snel. 

Ik heb nu het geluk gehad om in Nederland een eerstejaars vogel, adulten en een verlaten nest te vinden. Wie weet struikel ik in onze gebieden ooit nog eens over een bezet nest, zoals ik dat ooit eerder deed langs een breed, verhard pad op een park met zomerhuisjes in een druk recreatiegebied. Overigens was dat nest succesvol. Mocht dat ooit gebeuren, houd ik het dan voor mezelf, weg van de digitale wereld? Natuurlijk is verstoring een reëel risico, zeker nu "iedereen 'natuur'fotograaf is" maar de praktijk leert dat vogels simpelweg eigen, voor ons soms onnavolgbare keuzes maken. Draaihals (Jynx torquilla) in een paaltje van een klaphek, Nachtzwaluw (Caprimulgus europaeus) op een schutting, Noordse pijlstormvogel (Puffinus puffinus) in een jachthaven, uilen in de bebouwde kom et cetera. Situationeel afhankelijke keuzes, dat lijkt mij elegant.