Toen ik mijn eerste serieuze vogelboek doorbladerde en mijn oog viel op Koningseider (Somateria spectabilis) vormde zich acuut de wens om die soort ooit te zien. Het thuisfront had dat ook. We planden een "zomervakantie" rond specifiek deze soort. Het moment waarop je de soort voor de eerste keer ziet is dan moeilijk te beschrijven. "Birdgasm" is een term die wel eens voorbij komt en misschien passend is. Dat gevoel bleef de hele vakantie. Elke keer als we weer een Koningseider vonden. De twee keer dat ik de soort in Nederland zag, bleek de liefde nog niet verwaterd, zogezegd. Zeker niet toen ik hem in 2018 voor mijn gevoel "vond", nadat de vogel al een paar dagen niet meer gezien was.
Koningseider (Somateria spectabilis), 15 april 2018, Texel. Foto: Jan de Jong. Mijn eigen foto's zijn toch, welja, minder en niet geschikt voor publicatie.
Iets vergelijkbaars gebeurt bij het doornemen van gidsen van andere soortgroepen. Vrouwenschoentje (Cypripedium calceolus), Spookorchis (Epipogium aphyllum), maar vooral Bosnimf (Calypso bulbosa), bijvoorbeeld als het gaat om orchideeën. Toch een van mijn favoriete plantenfamilies.
Het heeft niet alleen te maken met zeldzaamheid of uiterlijk, al is dat laatste -naast een bijzondere ecologie- wel vaak de aanleiding om op zoek te gaan naar de soort. Het gegeven dat je niet struikelt over de verwijzingen naar groeiplaatsen van orchideeën, laat staan meer zeldzame orchideeën, draagt ook bij aan het overweldigende gevoel van succes als het dan lukt om ze te vinden. In geval van deze soorten duurde het jaren voordat we écht wisten waar we ze misschien konden vinden! Het zoeken naar en slim combineren van gegevens -puzzelen- is zeker een belangrijk onderdeel van de hobby. Een onderdeel waar het thuisfront overigens (nog) veel handiger mee is. Verborgen bestaat eigenlijk niet meer in deze tijd, wel uiterst moeilijk te achterhalen.
En soms heb je simpelweg wat geluk nodig, zoals met Bosnimf. We waren in de juiste tijd in het juiste gebied. 's Avonds bij het kampvuur raakten we aan de praat met een dame die onderzoek bleek te doen aan Bosnimf en ons de volgende dag wel mee wilde nemen naar haar onderzoekslocatie! Veel beter kun je niet krijgen. Een plek om nooit meer te vergeten. Maar: de waarnemingen zijn ingevoerd in mijn digitale administratie (iets met OCD), daarmee beschikbaar voor de admins van dat medium en dus niet helemaal "verborgen".
Bosnimf (Calypso bulbosa; links), Vrouwenschoentje (Cypripedium calceolus; rechtsboven), Spookorchis (Epipogium aphyllum; rechtsonder). Finland.
Wat voor vogels en orchideeën geldt, geldt ook voor de andere soortgroepen waar ik interesse in heb. Nachtvlinders bijvoorbeeld. Bij het doorbladeren van een meer complete nachtvlindergids viel het oog op Geisha (Olethreutes arcuella). Een wat mij betreft werkelijk onvoorstelbaar mooi getekend micronachtvlindertje. Oranje basis met allerlei te gave kleuraccenten en een complexe voorvleugeltekening. "Als ik die eens zou kunnen zien", denk je dan.
Voor specifiek Geisha zou dat nog niet eens zo ingewikkeld moeten zijn. Het is geen zeldzame soort. Wel een minder algemene soort die eigenlijk altijd in lage dichtheden aanwezig is. Het voorkomen is niet verborgen, maar gewoon openbaar beschikbaar. Tot op de meter nauwkeurig zelfs.
Tekening en grondkleur zijn nu ook niet echt onopvallend, lijkt. Niets is minder waar. Kijk maar eens buiten, naar een gemiddelde loofboom of struik. Hoeveel bruin- of oranjeachtige verkleuringen daar wel niet in te ontdekken zijn, waarvan er géén een Geisha blijkt te zijn. Kortom: al meerdere keren zocht ik de soort, ook op plaatsen waarvan bekend is dat ze voorkomen. Zonder resultaat.
Tilburg, waar een bekende plek voor de soort zit, is vanaf kantoor bereikbaar in een iets verlengde lunchpauze en ik besloot de gok te wagen. Het ging zoals altijd: rustig verplaatsend randjes afspeuren zonder resultaat. Bovendien werd mijn aandacht steeds getrokken door wegschietende Groene eikenbladrollers (Tortrix viridana) die nu in hoge dichtheden overal aanwezig zijn.
Tot ik meende in mijn ooghoek iets bruins weg te zien schieten... Voordat je kunt focussen is het weg. Fantasie? Wens? Tijdje gestaan...alleen die eikenbladrollers. Maar toen ik bewoog om verder te gaan wéér die donkere flits, nu met een indicatie van een locatie. Zou het? Stilstaan...weer zoeken...Ja! Daar! Geisha! De dopamine deed mij nog bijna vergeten dat ik mijn camera mee had, iets dat (veel) vaker gebeurt.
Haastig de camera pakken, snel de instellingen aanpassen (voorbereiding...) om vervolgens de Geisha niet te kunnen vinden in de zoeker. Dopamine wordt adrenaline. Uiteindelijk lukt het om rust te vinden en wat foto's te maken. Als ik weer opkijk zie ik iets naar rechts iets bruins invallen. Nog een!! Niet één, maar twee Geisha's. Wonderlijk. Micro-gasm, is dat de term?
Geisha (Olethreutes arcuella), 06 juni 2023, Tilburg
Maak jouw eigen website met JouwWeb