Dwerguil

Na een bijzonder rustgevend, zonnig, koud weekend op Texel met verrassend leuke waarnemingen doe ik 's avonds zoals wel vaker een rondje waarnemingen op internet -ieder zijn afwijking- als mijn oog plots valt op een waarneming van een Dwerguil (Glaucidium passerinum). Oké... .

Waarnemingen van uilen worden afhankelijk van de soort vanaf het begin van het broedseizoen en vanaf de herfst (roestplaatsen) terecht verborgen. Bij de voor Nederland zeldzame uilen gaat dat niet anders, maar nu het nog steeds uitzichtsloos coronatijd is en Dutch Birding vasthoudt aan het niet doorgeven van waarnemingen, komt wel heel weinig informatie door om de excessen van de hobby nog een beetje aan de gang te houden. Laat staan informatie over een Dwerguil.

Is dat erg? Nee, eigenlijk niet. Toen ik in Finland woonde was het een tuinsoort. Zeker in de winter, wanneer het vroeg donker en nogal koud was (onderstaand filmpje is gemaakt bij -31°C, vanuit het slaapkamerraam. De foto trouwens ook.) kwamen ze regelmatig op de voerplaats om muizen en vogels te verschalken. Er broeden ook elk jaar wel wat paartjes op het eiland waar ik woonde, waardoor ik zeker weet dat de vogelgids niet liegt wanneer daar geschreven is dat ze graag als een piek op de top van een spar zitten.

Niettemin; het zou wél een Dwerguil in Nederland zijn. Nieuw voor de Nederlandse lijst. Ongeveer toen volgens de statistieken van waarneming.nl 796 waarnemers een Dwerguil zagen in de winter van 2013-2014 zat ik zelf naar bovenstaande Dwerguil in mijn Finse tuin te kijken. Met twee niet (ruim) twitchbare gevallen sinds die tijd, was dit dus weer de eerste mogelijkheid. En net als bij de Steenarend gaat het dan toch kriebelen... .

Maar waar te beginnen? Lang verhaal kort: na een paar avonden intensief het internet leeg trekken, tekenen zich de contouren van een mogelijk gebied af. Of Jan zin heeft in een "wild goose chase"? Tuurlijk!! Zo gezegd, zo gedaan.

Uit ervaring weet ik dat je Dwerguil de hele dag kunt horen, maar toch vooral in de avond- (en minder de ochtend-) schemering. Corona - Avondklok. Vanaf 22.00 uur. Thuiskomen zit er dan niet meer in. Ik mag blijven slapen bij vrienden in de buurt en we gaan met z'n drieën. Ineens is daar dan ook het lokale netwerk waaruit blijkt dat de plek die ik beoogde inderdaad dé plek is. Het begint ergens op te lijken. De kans is ineens aanmerkelijk groter dan 0.

We spreken af, maar voordat we het bos in trekken heeft Jan nog een tortilla geregeld en met de gevleugelde woorden van Willem Kloos ("Ik hou van de natuur, maar ik moet er wel iets te drinken bij hebben") maken we er een maaltijd van voordat we ons geluk beproeven.

Vanaf het begin is duidelijk dat het vrijwel zeker een waarneming op geluid zal worden. Als je niet weet waar de nestholte zit, vind je een Dwerguil alleen per toeval of op geluid, zoals bovenstaande foto probeert te illustreren. Ze zijn fel, maar ook érg klein. Bovendien mag men in Nederland, in tegenstelling tot Finland, niet vrij door het bos bewegen, dus kun je niet naar het geluid toe lopen...

Tegen 17.00 zijn we waar we moeten zijn en vrijwel direct: verdomd, een roepende Dwerguil. De recorder stond nog niet aan; zó snel verwachtte ik geen succes. We lopen een paar passen richting het geluid en gaan in het bos zitten wachten. In de kleine anderhalf uur die we daar bijna geruisloos zitten, komen tal van vogels, Reeën (Capreolus capreolus) én een Eekhoorn (Sciurus vulgaris) voorbij, maar laat de Dwerguil zich niet meer vol overtuiging horen. Zul je net zien. Enig bewijs vind ik voor zo'n verborgen waarneming wel prettig, in de eerste plaats voor mezelf (zie het als een trofee) maar ook om eventuele twijfels van anderen achteraf weg te kunnen nemen. Lijstbelang, heet dat geloof ik.

We besluiten een ruime ronde te wandelen en in de schermer weer op dezelfde plek terug te komen. Bij terugkomst blijken ongeveer acht mensen over dezelfde informatie te beschikken! Zó geheim is het dan ook weer niet. En inderdaad, volgens al genoemde statistieken bleek deze Dwerguil ten minste al 118 keer waargenomen.

Waarnemingen van Dwerguil (Glaucidium passerinum) in 2021 volgens waarneming.nl (19-10-2021)